از رنج ها و لذت های پژوهش
۲۵ آذر که در تقویم رسمی کشور روز پژوهش نامگذاری شده است را گرامی می‌دارم و خدمت اهالی قلم و پژوهشگران ارجمند تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم دست اندرکاران حوزه‌های اجرایی در همه عرصه‌ها و رشته‌های علوم از حاصل یافته‌های محققین و پژوهشگران بهره ببرند. با کمال تأسف عرصه‌ی پژوهشگری در این ملک چندان اجر و قربی ندارد و شاید یکی از علت‌های مشکلات و مسائل ناخوشایندی که در حال حاضر جامعه ما گریبانگیر آنهاست همین عدم توجه به نظرات پژوهشگران و محققین دانشگاهی و حوزوی است که می‌کوشند بیرون از منازعات بی‌حاصل و هیاهوهای رسانه‌ای، استقلال فکری و اصول حرفه‌ای خود را حفظ کنند.
پژوهش کاری دشوار و دیریاب است و سیری بطئی و کند دارد، اما نتایج آن به شرط تداوم و به ژرفا و عمق سوژه رفتن، قابل بهره برداری برای متخصصین آن رشته خواهد بود.
عجله برای یک پژوهش همچون سم کشنده است.
شیرینی پژوهش وقتی است که در روند کار به مطلب یا ایده‌ی تازه‌ای دست می‌یابی و شیرینی آخر اینکه حاصل پژوهش جایی منتشر شود و در معرض قضاوت اهل نظر و ارباب معرفت و فضیلت و فرهنگ قرار گیرد.
پژوهش در این ملک چندان آورده‌ی مالی ندارد، لذا معمولا شغل دوم یا سوم افراد است و همین رنج‌آور است، چرا که لازمه‌ی رسیدن به عمق پژوهش متمرکز شدن همه هوش و حواس آدمی بر روی سوژه پژوهش است و ناراحت کننده ترین مسئله در پژوهش این است که در میانه‌ی کار مجبور باشی نوشتن و مطالعه را رها کنی و به امور نامربوط روزمره یا شغلی بپردازی.
شخصا بسیاری از پژوهش‌ها را با شب بیداری و گذشتن از خواب و استراحت به ثمر رسانده‌ام. اگر عشق به دانایی و معرفت و حقیقت نباشد هیچ پژوهشی به ثمر نخواهد رسید.
پژوهشگری یعنی عمیق شدن و خواندن و خواندن و خواندن در موضوعی و سپس نوشتن و نوشتن و نوشتن تا شاید در این میانه اتفاقی نو بیافتد و ایده‌ای تازه از راه رسد.
حرف پژوهشگر یکی نیست، ممکن است نظرات و دیدگاهش طی سالیان تغییراتی عمده پیدا کند، چرا که با هیچ دیدگاه و اندیشه‌ای جز حقیقت عقد اخوت نبسته است و از این باب وی را با متعصبین عنود و یک دنده در بزنگاه خانه تکانی سروکار خواهد افتاد.
یک پژوهشگر همواره آماده‌ی خانه تکانی اساسی و حتی اسباب کشی از خانه‌ی اندیشه‌ی قدیم به خانه‌ی اندیشه‌ی جدید است و با کهنه پرستی و تعصب کور میانه‌ای ندارد و شعار او این هست:
هین سخن تازه بگو تا دو جهان تازه شو
بااحترام
یوسف شیخی
