معرفی کتاب «ظرفیت شناسی ژانرهای سینمایی برای ارائه مفاهیم دینی»
🔸 اطلاعات کتاب
عنوان: ظرفیت شناسی ژانرهای سینمایی برای ارائه مفاهیم دینی
مؤلف: یوسف شیخی
ناشر: دین و رسانه(وابسته به اداره کل پژوهشهای اسلامی رسانه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران)
زبان: فارسی
سال چاپ: ۱۳۹۶
نوبت چاپ: ۱
تیراژ: ۶۰۰ نسخه
تعداد صفحات: ۲۸۴
این کتاب پژوهشی است که علاوه بر بحث کلی در باب مبانی فلسفی ژانرها و مبانی فلسفی دین، با نگاهی تطبیقی و به طور مصداقی در ژانرهای چهارگانه مورد اشاره در کتاب به نقطه جوشی دست یابد و به شناخت و ارزیابی دینی ژانرها در سه‌بُعد انسان شناسی، هستی‌شناسی و معرفت شناسی دینی بپردازد.
در بخش پیشگفتار کتاب ژانر را این‌گونه معرفی می‌کند: «ژانر در تعریف اصطلاحی به مجموعه ای از قراردادهای روایی میان سازندگان فیلم‌ها و تماشاگران اطلاق می‌شود، که خواستگاه عمده آن انتظارات تماشاگر است. این قراردادهای روایی آشنا باعث می‌شود یک نوع فیلم را از نوع دیگر تشخیص دهیم.»
نویسنده در ادامه به تقسیم ژانر در دو دسته‌بندی بر اساس «زمان و مکان» و «حال و هوا» این دو را ژانرهای اصلی می‌داند که اغلب زیر ژانرهایی را نیز شامل می‌شوند.
در متن پشت جلد کتاب نوشته شده است: «انتقال مفاهیم از طریق آثار نمایشی از موثرترین روش‌های تبلیغ دینی است. شناخت ژانرهای سینمایی و ظرفیت‌های آنها برای این مهم ضروری‌ترین نکات قبل از استفاده از این ابزار است. در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن محدودیت‌های موجود و برای برخورداری از دقت نظر بیشتر به‌طور ویژه تنها روی چهار ژانر «زندگی نامه‌ای، ژانر نُوآر،(گونه‌ی فیلم سیاه)، ژانر جنایی-پلیسی و ژانر علمی تخیلی»، بررسی تطبیقی انجام می‌گیرد. ویژگی مشترک این ژانرهای چهارگانه این است که هر چهار ژانر از طیف های متکی به زمان و مکان هستند.»
یوسف شیخی نویسنده این کتاب در بخش دیگری از پیشگفتار اشاره می‌کند: «در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن محدودیت‌های موجود و برای برخورداری از دقت نظر بیشتر و همچنین با توجه به توانایی و علاقه نگارنده به‌طور ویژه درباره چهار ژانر بررسی تطبیقی انجام می‌گیرد.»
وی در ادامه نوشته است: «این پژوهش در چارچوب تحلیل نئوفرمالیستی فیلم شکل گرفته است. پایه و اساس این تحلیل را علل اربعه ارسطویی به همراه علت معدّه تشکیل می‌دهد. اما در حوزه دین‌شناسی، از جمله تعریف دین، ساحت‌های مختلف ایدئولوژی دینی و مبانی فلسفی دین (شامل انسان‌شناسی دینی، هستی‌شناسی دینی و معرفت‌شناسی دینی) نگارنده از آرای آیت‌الله مصباح یزدی بهره برده است و تقسیم‌بندی ایشان در حوزه دین شناسی را ملاک و معیار کار خویش قرار داده است.»
کتاب در هفت فصل تدوین شده است و در فصل اول به موضوع دین از منظر متفکران غربی و اسلامی، جنبه های مختلف دین اعم از فقه، اخلاق و فلسفه (باورها) می‌پردازد. فصل دوم کتاب به صورت مبسوط به موضوع ژانر اختصاص دارد در این فصل چالش‌ها، اصطلاحات، تعاریف، محدوده‌ها، انواع و مبانی فلسفی ژانر بررسی می‌شود.
فصل سوم عنوان «ژانر زندگی‌نامه‌ای» را بر خود دارد، در فصل چهارم «ژانر نُوآر» بررسی شده است. فصل پنجم به «ژانر جنایی-پلیسی» و فصل ششم «ژانر علمی-تخیلی» اختصاص یافته است و در نهایت فصل هفتم به نتیجه گیری و ارائه راهکار می‌پردازد.
در بخش دیگری از متن پشت جلد کتاب اشاره شده است: «میان ساحت‌های مختلف دین، فقه تنها در سطح انگیخته‌ی خلق ژانر و اخلاق تنها در دو سطح انگیخته و انگیزه‌ی خلق ژانر توان مشارکت دارند و جنبه فلسفی دین در تمامی سطوح ژانر توان مشارکت دارد، بنا بر این مراد از مفاهیم دینی در این‌جا جنبه‌ی فلسفی دین است که شامل انسان‌شناسی دینی، هستی‌شناسی دینی و معرفت‌شناسی دینی می‌شود.»
#ظرفیت_شناسی_ژانرهای_سینمایی
#معرفی_کتاب
#سینما_و_دین
#کتاب‌های_انتشار_یافته
#یوسف_شیخی
