شریعتی متخیّل در بازارِ فرهنگ؛ در استقبال از یادداشت دکتر محمد حسن علایی با عنوان «مگسان بازار و خوانش تقلیل گرایانه از شریعتی!»

باسلام و درود و تحیت خدمت استاد محترم جناب دکتر علایی عزیز!
بدین وسیله و پیش از هر سخنی، صمیمانه ترین مراتب تشکر و قدردانی خود را بابت انتشار یادداشت «مگسان بازار و خوانش تقلیل گرایانه از شریعتی!» در کانال تلگرامی «آکادمی وفاق» درباره‌ی مطلب درج شده با عنوان «افسون شریعتی» و تصویر موهن نشریه «تجارت فردا» تقدیم حضرت‌عالی می‌نمایم و خرسندم در عصری که گویی گشودن دکان شریعتی کوبی در بازار فرهنگ و فرهنگ بازاری اجر و قربی یافته است، هنوز ارباب معرفت و اهل قلمی هستند که شجاعانه و پهلوانانه به میدان هماوردی با اهل بازار آمده و این موج سواران را رسوا می‌سازند.

بی‌شک تنها جمله‌ی درست مطلب نشریه‌ی یاد شده، این بود که ما هنوز پس از نیم قرن نیازمند نقد شریعتی هستیم. چه آنانکه شریعتی را غلوآمیز توصیف می‌کنند و او را بر مصطبه ای ورای نقد می‌نشانند و چه آنانکه با او خصومت می‌ورزند، دو لبه تیز مقراضی شده‌اند که نسل کنونی را از فهم دانش پژوهانه یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های معنوی و فرهنگی ما محروم ساخته‌اند. پاسداشت واقعی سرمایه‌های معنوی و فرهنگی این سرزمین، نه در دوگانه‌ی تقدیس و تکذیب، بلکه در تحلیل و درک همزمانی و درزمانی شریعتی به مثابه یک متن ممکن است و این تحلیل زمینه را برای فراتر رفتن از متن او و افق گشایی های آینده فراهم خواهد نمود. متأسفانه شخصیت مرحوم شریعتی و آثارش در جامعه‌ی شبه مدرن ما با سوءظن ها و سوءاستفاده ها و سوءتفاهم های مختلف ناشی از ادبارها و ناکامی‌های ما جهت تحقق اصول حکمرانی خوب و توسعه ملی در این چند دهه‌ی اخیر همواره به حاشیه رانده شده و نادیده گرفته شده است و لذا عرصه برای عرض اندام ژورنالیسمی باز شده است که خود را مقید به هیچ اصول و روش علمی و آکادمیک نمی‌داند، لذا بی‌محابا می‌تازد و از کلاه شعبده‌بازی خویش، شریعتی متخیّل را تحت عنوان «افسون شریعتی» به بازار تقاضا عرضه می‌دارد. جریان‌ شبه روشنفکری لیبرال با لیدری برخی چهره‌های ژورنالیستی، به ویژه در سال‌های اخیر تحت عناوین مختلف انواع اتهامات را به نام نقد و در واقع قدح، به اسم شرح و در عمل جرح به مرحوم شریعتی وارد می‌کنند و این در شرایطی است که هنوز پس از قریب به نیم قرن از قدرت گیری اسلام گرایان، شاهدیم که فیلسوف نمایان جریان افراط‌گرای دینی نیز هم‌نوا با جریان رقیب لیبرال به زبان شرع به لعن و تکفیر شریعتی مشغول هستند. این اتحاد لیبرالیسم و اسلامیسم در خصومت با مرحوم شریعتی در حالی است که از روز نخست عناصر و چهره‌های سیاسی و فرهنگی و اقتصادی این دو جریان تا به امروز همواره در حاکمیت حضور داشته‌اند، حال به جای پذیرش مسئولیت، معلّمی را که یکی از پیشروترین روشنفکران زمانش بوده و چهل و اندی سال بیش نزیسته است و پیش از برپایی حاکمیت مستقر و پیش از سن پختگی فکری از دنیا رفته است و خودش در اوج محبوبیت اجتماعی میان قشر جوان و تحصیل‌کرده آن روز، سفارش و اجازه برای تجدیدنظر لفظی و معنایی میراث فکری‌اش را به یک مجتهد به عنوان وصی معنوی خویش صادر نموده است را باعث و بانی همه‌ی ادبارهای خویش معرفی می‌کنند. این آدرس غلط دادن به نسلی است که در عصر سیطره‌ی فضای مجازی بر اذهان به دنیا آمده است و نسبت وثیقی با تعمق و کتابت ندارد.  

بااحترام

 

#افسون_شریعتی
#محمدحسن_علایی
#یوسف_شیخی